Zachowek jest to swojego rodzaju ochrona finansowa dla najbliższych zmarłego tj. zstępnych, małżonka czy rodzica, niezależnie od tego czy zostali uwzględnieni w testamencie, bądź też czy dziedziczenie odbyło się na podstawie ustawy. Zgodnie bowiem z orzecznictwem sądów powszechnych, jak również przyjętą doktryną, roszczenie o zachowek powstaje także wtedy, kiedy spadkodawca nie sporządził testamentu. 

Istotne jest przy czym, że zachowek może być wyłącznie określony w kwocie pieniężnej – co oznacza, że nie można otrzymać zachowku w formie np. rzeczy, czy nieruchomości z masy spadkowej.

W czym może pomóc Adwokat od spraw spadkowych Wrocław

Temat zachowku wbrew pozorom pozostaje jednym z bardziej niezrozumiałych w sprawach spadkowych. Dzieję się tak, ponieważ przepisy dotyczące zachowku, na pierwszy rzut oka wydają się jasne – jednak im dalej w las tym więcej problemów. Szczególnie problematyczne okazują się kwestie związane z jego prawidłowym obliczeniem.

Zachowek jak obliczyć

Ustalenie substratu zachowku rozpocząć należy od określenia czystej wartość spadku. Na substrat zachowku składają się zarówno: wartość majątku spadkowego jak i wartość składników majątkowych, którymi spadkodawca zarządzał i rozporządził jeszcze za swojego życia.

Natomiast tzw. czysta wartość spadku to różnica pomiędzy stanem czynnym spadku, a stanem biernym spadku, a więc sumą długów spadkowych. W sytuacji, kiedy zmarły spadkodawca nie pozostawił po sobie żadnego majątku, ani żadnych długów, to czysta wartość spadku jest zerowa.

Kolejno – do czystej wartości spadku dolicza się wartość darowizn dokonanych przez spadkodawcę, bez względu na to, czy były one uczynione na rzecz spadkobierców, uprawnionych do zachowku, czy też innych osób. Wartość przedmiotu darowizny na potrzeby doliczenia oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalenia zachowku (art. 995 k.c.).

Obliczenie zachowku kończy się poprzez pomnożenie substratu zachowku przez udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku. Powstały  wynik stanowi o wysokości należnego zachowku. 

Uprawniony do zachowku, który nie może otrzymać od współspadkobiercy należnego mu zachowku, może żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. W takich obliczeniach z pewnością pomocny będzie adwokat zachowek wrocław.

Wysokość zachowku – zachowek wroclaw

Zachowek jest udziałem w spadku, który przysługuje w ściśle określonych okolicznościach zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy. Każdemu ze spadkobierców ustawowych, którzy zostaliby powołani do spadku z ustawy, przysługuje co do zasady 1/2 tj. połowa wartości udziału w spadku, który przypadałby mu na podstawie dziedziczenia ustawowego. Natomiast,  w sytuacji kiedy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli uprawniony, będący zstępnym, jest małoletni, to jego udział wynosi 2/3 tj. dwie trzecie wartości udziału w spadku, który przypadałby mu na podstawie dziedziczenia ustawowego.

Darowizna a zachowek

Przy obliczaniu wysokości zachowku należy do niego doliczyć darowizny. Za darowiznę uznajemy każde bezpłatne rozporządzenie swoim majątkiem przez spadkodawcę. Istotne jest przy tym, że zmarły nie może wyłączyć darowizn, które z mocy samego prawa podlegają doliczeniu.

Natomiast stosownie do kodeksu cywilnego tj. art. 994 – drobne, codzienne darowizny oraz darowizny dla osób niebędących spadkobiercą dokonane przed więcej niż 10 latami od chwili śmierci spadkodawcy można pominąć przy obliczaniu zachowku. Także przy obliczaniu zachowku dla zstępnych nie dolicza się darowizn dokonanych przed urodzeniem dzieci, chyba że dokonano je na mniej niż 300 dni przed urodzeniem się zstępnego. Przy obliczaniu zachowku dla małżonka nie dolicza się zaś darowizn dokonanych przed zawarciem związku małżeńskiego.

Roszczenie o zachowek – jak skutecznie się domagać zachowku, zachowek kancelaria wrocław

Jeżeli chodzi o sprawy o zachowek to uprawniony do zachowku może dochodzić jego zapłaty poprzez wezwanie zobowiązanych do jego zaspokojenia. Jeżeli takie wezwanie o zachowek okaże się bezskuteczne, wówczas uprawniony do zachowku może złożyć pozew o zachowek w drodze postępowania sądowego. 

Zachowek przedawnienie – do kiedy przysługuje roszczenie o zachowek

Roszczenie uprawnionego z tytułu zachowku przedawnia się z upływem 5 lat od dnia ogłoszenia testamentu, natomiast w sytuacji kiedy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu wówczas roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od dnia otwarcia spadku.

Czy można uniknąć zapłaty zachowku? Co to jest wydziedziczenie, wydziedziczenie a zachowek

Co do zasady tzw. wydziedziczenie pozwala na pozbawienie prawa do zachowku. Można spadkobiercę wydziedziczyć w następujących sytuacjach:

• jeżeli wbrew woli spadkodawcy, uporczywie postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
•  jeżeli uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych,
•  jeżeli dopuścił się względem spadkodawcy bądź jednej z bliskich dla niego osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci.

Wydziedziczenie a przebaczenie

Skuteczne wydziedziczenie ma miejsce wyłącznie wtedy, kiedy jego podstawy istniały w rzeczywistości. Jeżeli zmarły spadkodawca przebaczył osobie uprawnionej do zachowku, to nie może jej skutecznie wydziedziczyć.